Cuộc nổi dậy của Igbo 1967-1970: Khát vọng độc lập và cuộc chiến tranh Biafra tàn khốc

Năm 1967, một vết nứt sâu xa đã xuất hiện trên bản đồ Nigeria. Những người Igbo ở miền Đông Nam nước này, cảm thấy bị gạt ra ngoài lề bởi chính phủ liên bang thống trị, đã tuyên bố thành lập Cộng hòa Biafra độc lập. Sự kiện này được gọi là Cuộc nổi dậy của Igbo hay cuộc chiến tranh Biafra, đánh dấu một trong những giai đoạn đen tối nhất trong lịch sử Nigeria và để lại vết thương lòng sâu đậm cho cả hai bên.

Để hiểu đầy đủ về Cuộc nổi dậy của Igbo, cần quay trở về trước đó vài năm, vào thời kỳ hậu độc lập của Nigeria năm 1960. Ngay từ đầu, đất nước này đã đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về dân tộc và tôn giáo. NIGERIA là một quốc gia đa dạng với hơn 250 dân tộc và ngôn ngữ khác nhau. Ba nhóm chính – Igbo ở miền Đông Nam, Yoruba ở miền Tây Nam và Hausa-Fulani ở miền Bắc - đã liên tục tranh giành quyền lực và ảnh hưởng.

Sự bất bình đẳng về phân bố tài nguyên và cơ hội kinh tế đã khiến cho sự bất mãn ngày càng gia tăng trong cộng đồng Igbo. Họ cảm thấy bị thiệt thòi về mặt chính trị và kinh tế, và lo sợ rằng quyền lợi của họ sẽ bị xói mòn bởi chính phủ liên bang do người Hausa-Fulani đứng đầu.

Năm 1966, một cuộc đảo chính quân sự do các sĩ quan Igbo lãnh đạo đã lật đổ chính phủ. Điều này đã khơi mào một chuỗi phản ứng bạo lực và trả thù tàn bạo từ phía Hausa-Fulani. Hàng nghìn người Igbo đã bị giết hại ở miền Bắc Nigeria, tạo nên làn sóng hoảng loạn và bất an khắp nơi.

Trong bối cảnh hỗn loạn và sợ hãi này, những nhà lãnh đạo Igbo như Emeka Ojukwu đã kêu gọi thành lập một quốc gia riêng biệt dành cho người Igbo, nơi họ có thể tự quyết định số phận của mình. Vào ngày 30 tháng 5 năm 1967, Biafra chính thức ra đời với Ojukwu làm lãnh tụ tối cao.

Tuy nhiên, Nigeria không chấp nhận tuyên bố độc lập này và đã đáp trả bằng một cuộc chiến tranh tàn khốc. Quân đội Nigeria, được hậu thuẫn bởi các nước phương Tây, đã tiến hành một cuộc bao vây dài hạn lên Biafra, cắt đứt nguồn cung cấp lương thực và y tế cho dân thường.

Cuộc chiến tranh Biafra là một thảm kịch nhân đạo kinh hoàng. Hơn một triệu người, phần lớn là trẻ em, đã chết vì đói, bệnh tật và bạo lực. Ảnh hưởng của cuộc chiến này vẫn còn in sâu trong tâm trí người dân Nigeria cho đến ngày nay.

Sự sụp đổ của Biafra và những bài học được rút ra

Sau gần ba năm chiến tranh, Biafra đã đầu hàng vào ngày 15 tháng 1 năm 1970. Sự sụp đổ của Biafra đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lịch sử Nigeria. Tuy nhiên, nó cũng để lại những hậu quả sâu xa và phức tạp cho đất nước này.

Bài học lớn nhất từ cuộc chiến tranh Biafra là tầm quan trọng của hòa bình và đoàn kết. Cuộc xung đột đã chứng minh rằng sự phân chia và thù hận có thể dẫn đến thảm họa. Nó cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc đối thoại và thương lượng trong việc giải quyết các tranh chấp chính trị và xã hội.

Cuộc chiến tranh Biafra là một lời nhắc nhở về giá trị của hòa bình và sự đoàn kết. Nó cũng cho thấy tầm quan trọng của việc giải quyết các bất công xã hội và phân chia quyền lực một cách công bằng.

Nigeria đã đi một chặng đường dài kể từ khi kết thúc cuộc chiến tranh Biafra. Tuy nhiên, đất nước này vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm sự phân chia tôn giáo và dân tộc, tham nhũng và nghèo đói.

Để xây dựng một Nigeria hòa bình và thịnh vượng, cần có nỗ lực chung từ tất cả các thành phần xã hội.

Để hiểu sâu hơn về cuộc chiến tranh Biafra, bạn có thể tham khảo thêm các nguồn tài liệu lịch sử như:

• “The Nigerian Civil War” của Chinua Achebe
• “Biafra: A People’s War” của Frederick Forsyth